Ugandasamarbeid

Me var tre lærarar og fire elever som skulle på ei tovekers reise saman til Uganda, «The pearl of Africa», sist haust. Med tre yngre og to godt vaksne damer blei dei to resterande – meg og Nilsen – raskt stempla som «gutta». Noko som ved framkomst viste seg meir feilaktig enn først antatt, då eg fann ut at eg og dei tre andre jentene skulle bu på eit slags gjestehus, eller liknande, som berre var for jenter. Greitt nok det.

Det var berre å gjere nokre tilpassingar – dessutan fekk eg meir enn nok merksemd som einaste menneske av det hannlege kjønn i dette bygget.
 
Tur med krav
Me gleda oss alle mykje til denne turen – som òg var mogleg å sjå på som ein del av ein tilfredsstillande trevekers «ferie»; to veker i Uganda, etterfylgt av éi veke haustferie. Tilfredsstillande var det, men ein skal likevel ikkje påstå at dei var ein slik rein og typisk liksomnorsk sydenferie – som me alle kjenner til so alt for godt – me hadde der nede i Uganda. Fint og triveleg var det so absolutt, men det var òg ein tur som stiller litt høgare krav.

Skulegang
Me gjekk på skulen kvar dag og tok del i heile dei lange skuledagane i Uganda. For å seia det slik, so er kåra på Mengo Senior School ein del hardare enn dei me har her på Rjukan VGS. For det fysste so kunne ein ikkje gå på ein slik skule om ein ikkje hadde intensjonar om å verkeleg gje alt i skulearbeidet. Ein del andre faktorar var annleis enn slik me har det her på Rjukan VGS, òg: Den største skilnaden var nok at skuledagen byrja mykje tidligare enn me er vand med og likt slutta den mykje seinare. Samanlagt med sosiale og undervisnings-aktige klubber etter skulen, var eleven gjerne 12 timar på skulen på éin dag.

Skulemåltid
Sova og eta gjorde dei òg lite av, samanlikna med oss. Vanligast var det nok å ete eitt skikkeleg måltid i løpet av skuledagen, men det var òg nokre som ikkje åt i det heile tatt, og det var mest vanleg å sova mellom to og fire timer kvar natt fordi dei satt oppe so lenge og studerte. Men: Ein ting skal seiast, og det er at skuledagen var jamt mykje sløvare enn det den er i Noreg. Å møte opp til tida var ikkje so viktig og langt ifrå obligatorisk – sjølv for lærarane – og skuletimane var generelt ikkje so strikte som her i heime. Det var gjerne òg slik at berre dei få elevane som satt fremst fekk med seg det som skjedde og blei sagt. Med andre ord so handla det nok mykje om sjølvstudie for elevane.

Fantastisk oppleving
Vel, no har du fått litt innsikt i korleis kvardagen vår i Uganda gjekk føre seg. Men i botn av i historia – og for so vidt avslutningsvis – vil eg seia litt om kva tankar eg ligg igjen med etter turen. Med alle dei fantastiske opplevingane og inntrykka lagt til side, ligg eg igjen med eit viktig inntrykk. Det ugandiske folket er må so mange måtar so

veldig ulike frå oss. Dei første dagane blei me beint ut dødsslitne berre av alle inntrykka me fekk av denne heilt andre kulturen og desse heilt andre folka – utan at me hadde gjort noko spesielt som me vanlegvis blir slitne av. Dei mentale inntrykka var meir enn nok i seg sjølv, noko som seier litt om kor forskjellige me var. 
Men lærdomen her er at, bakom alt dette, so er me samtidig so like. Det kan høyrast klisjé-aktig ut, men på innsida so var me nordmenn heilt like som ugandarane. Tinga ein prata om, kva som var interessant, kva me syntes var flaut, kva me syntes var kult, kva me syntes var ekstremt vanskelig var akkurat det same! På alt det fundamentale so var me rett og slett like!

Feil stereotypiar
Eg for min del satt veldig pris på denne erfaringa – for eg håpte på éin ting før eg reiste til Uganda: At stereotypiane om afrikanarar, ugandarar, mørkhuda – kall det kva du vil – skulle bevisast heilt feil. Og det 
gjorde det. Dei er nett like som oss, men dei har berre heilt andre forhold enn oss på utsida.
Saman med mykje anna so er dette det som gjorde turen min, verdt det.

- Tarjei Steffensen Sortland
utgangselev ved Rjukan VGS